In Memoriam – Zoran Manević
Osnivač je Salona arhitekture, pokretač Velike nagrade Arhitekture, a zalagao se za saradnju istoriografa i projektanata kao i pragmatičnog odnosa između arhitekata i investitora.
Pre nekoliko dana, u prisustvu najbližih članova porodice, ispraćen je arhitekta-istoričar Dr Zoran Manević. Skromno, u tišini, porodica se oprostila od jednog od najznačajnijih istoričara srpske i jugoslovenske arhitekture. Ovaj ispraćaj može se porediti i s njegovim životom, koji je tokom većeg perioda protekao u duhu individualnog rada i povučenosti od sveta i arhitektonske struke.
Zoran Manević je rođen 1937. godine u Skoplju, u tadašnjoj Kraljevini Jugoslaviji. Njegova porodica se posle Drugog svetskog rata preselila u Beograd, gde Manević završava osnovnu školu, gimnaziju i Arhitektonski fakultet (1961) kod profesora Mate Bajlona. Magistrirao je 1967, a doktorirao 1980. godine na Filozofskom fakultetu, Odeljenju istorije umetnosti, sa temom „Pojava moderne arhitekture u Srbiji“, kod profesora Vojislava Koraća.
Osnivač je Salona arhitekture i pokretač Velike nagrade Arhitekture, ali i urednik časopisa Arhitektura.
Njegov razvojni put je bio promenljiv, a proveo ga je radeći u nekoliko stručnih i naučnih institucija. Najpre je bio zaposlen u Institutu za arhitekturu i urbanizam (IAUS) od 1963. do 1970. godine. Narednih 20 godina je proveo u Gradskom zavodu za zaštitu spomenika kulture, a od 1990. do 1995. godine bio je upravnik Instituta za istoriju umetnosti na Filozofskom fakultetu. Poslednjih pet godina radnog staža ponovo je bio zaposlen u IAUS-u.
Bavio se istorijom i zaštitom arhitekture, a naročito se interesovao za međuratnu i posleratnu arhitekturu. Stilski pravac u kojem je postigao najviše rezultata bila je međuratna moderna, gde je stručnoj javnosti praktično ponovo „otkrio“ dela predratnih arhitekata. Delovanje Grupe arhitekata modernog pravca, ali i pojedinačni životi i dela arhitekata poput prof. Milana Zlokovića i Dragiše Brašovana, istraživačkom delatnošću Zorana Manevića ponovo su ugledali svetlost dana u njegovim naučnim radovima, monografijama i izložbama. Bio je začetnik naučno-istraživačkog pristupa proučavanju novovekovne i savremene arhitekture, gde je akcenat stavljao na pretraživanju dnevne publicistike, to jest, novinskih članaka koji su izveštavali o međuratnoj ili posleratnoj stručnoj kritici nekog arhitektonskog dela ili konkursa. Time je utemeljio izučavanje moderne istorije arhitekture, a u istom duhu nastavio da promoviše svoje savremenike, arhitekte koji su projektovali u posleratnoj Jugoslaviji.
Zalagao se i za što veće prisustvo arhitekata u javnosti, bilo putem pisanih tekstova, izložbi ili radio i TV emisija.
Osnivač je Salona arhitekture (1974) i pokretač Velike nagrade Arhitekture (1982), ali i urednik časopisa Arhitektura (1998-2018).
Od njegovih najznačajnijih dela izdvajaju se: Zlokovićev put u modernizam (1976), Arhitektura i politika (1937-1941) (1984), Tradicija i savremeno crkveno graditeljstvo (urednik zbornika, 1995), Aleksandar Đokić (monografija, 1995) i kapitalno delo Leksikon srpskih arhitekata/neimara, koji u nešto izmenjenom naslovu doživljava tri izdanja (1999, 2002, 2008).
Retrospektivna izložba
Zalagao se za saradnju istoriografa i projektanata (istoričara umetnosti i arhitekata), to jest, što većem prisustvu arhitekata u javnosti, bilo putem pisanih tekstova, izložbi ili radio i TV emisija. Zagovarao je jedan pragmatičan odnos između arhitekata i investitora, a kao primere navodio predratne i posleratne arhitekte, koji su ne samo svojim znanjem već i snagom svoje ličnosti, uspeli da se nametnu svojim privatnim investitorima ili državnim funkcionerima.
Retrospektivna izložba života i dela arhitekte Zorana Manevića biće otvorena 14. maja u 19h u izložbenom holu Biblioteke grada Beograda.
Kad ste već tu…