Gori Vjesnik: Koja je arhitektonska vrednost poznate zgrade i šta njen nestanak znači za grad Zagreb
Požar koji je do sada u potpunosti uništio celu unutrašnjost zgrade ponovo aktuelizuje dilemu oko rušenja jedne od najmarkantnijih zagrebačkih građevina.
Vjesnikov neboder u Zagrebu, u kojem je požar izbio juče malo pre ponoći, gori i dalje, iako su se sa vatrenom stihijom celu noć borili zagrebački vatrogasci, preneo je jutros Index.hr. Kako se navodi, sa zapaljene zgrade još uvek otpadaju delovi fasade, a procenjuje se da će gašenje požara potrajati ceo dan. Povređenih, na sreću, nema.
Iako je požar lokalizovan, gašenje i dalje traje zbog velike količine papira i arhivske građe, budući da se deo koji je sinoć zahvaćen požarom koristi za smeštaj arhive. „Zgrada je s unutrašnje strane u potpunosti uništena, a detaljne procene možemo dati kada se požar u potpunosti sanira“, rekao je predstavnik vatrogasne ekipe.
Pročitajte još na Gradnja.rs:
Jedan od urbanih simbola Zagreba
Izgrađen 1972. godine po projektu arhitekte Antuna Ulriha, neboder Vjesnika nalazi se na raskrsnici Savske ulice i Slavonske avenije u širem centru Zagreba i jedan je od urbanih simbola glavnog grada Hrvatske. Neboder je nekad bio sedište dnevnog lista Vjesnik, čiji je poslednji broj izašao 20. aprila 2012.
“Autor na značajnoj urbanoj tački grada komponuje visoki objekat s niskom bazom. Pritom u bazu smešta tehnološki proces koji kontrapunktira kancelarijskom volumenu. Vertikala je u funkciji grada i doprinosi urbanitetu mesta”, ocenila je arhitektkinja Vesna Mikić u knjizi “Arhitekt Antun Ulrich – Klasičnost moderne”.
Projektovan sa visokim prizemljem i 16 spratova neboder je visok je 67 metara, dok se na vrhu zgrade nalazi radio-jarbol. Neboder je oblika kvadra stranica 14 i 39 metara i deo je kompleksa koji još sadrži niže poslovne objekte. Nadimak mu je „Čokoladni toranj”.
Statiku nebodera osigurava 7 armirano-betonskih ploča, pri dnu dimenzija 40 x 80 cm, koje se prema vrhu stanjuju do dimenzija 40 x 40 cm.
Fasada mu je izvedena u reflektivnom narandžastom i smeđem mat staklu, što je za vreme i mesto gradnje bilo vrlo moderno. Prozori nisu fiksni, dok statiku nebodera osigurava 7 armirano-betonskih ploča, pri dnu dimenzija 40 x 80 cm, koje se prema vrhu stanjuju do dimenzija 40 x 40 cm.
Najzanimljivija novost bila je tzv. pneumatska pošta – sistem koji će povezivati redakcije, stenodaktilo servis, štampariju i ostale funkcije novinske proizvodnje. “Oko 350 metara cevi povezivaće 30 stanica pošte koja omogućava slanje manjih pošiljki na željeno mesto u kući”, izveštavali su novinari.
Struka negodovala nakon najave rušenja
Poslednjih godina, zbog izgradnje sve više modernih poslovnih prostora širom Zagreba, cena kvadratnog metra u neboderu počela je pada, a i sama građevina se smatra zastarelom, te se čak jedno vreme govorilo i o njenom rušenju, što je izazvalo negodovanje građana, arhitekata i urbanista.
Još pre čitavu deceniju opisan kao „spomenik koji već dugo izgleda otužno, prljavog pročelja, ponekog polomljenog stakla“, požarom uništeni neboder danas ponovo aktuelizuje dileme: hoće li definitivno biti srušen? Ili, uprkos svemu, biti obnovljen kao spomenik moderne arhitekture? Saznaćemo, nadamo se, uskoro.
UPDATE: Članak je osvežen 18. novembra 2025 u 14:55 novim fotografijama koje nam ekskluzivno šalje Krunoslav Ćosić iz Zagreba.
