U Viminacijumu iskopani delovi trijumfalne kapije iz trećeg veka

Prvo su otkriveni kvadratni temelji od masivnih blokova krečnjaka, a potom i deo mermerne ploče koji sugeriše na ime cara u čiju čast je slavoluk izgrađen.  

Boreći se sa velikom hladnoćom i vetrom, sprski arheolozi otkrili su ove zime ostatke rimske trijumfalne kapije, jednog od retkih primera struktura takve vrste na Balkanu.

Slavoluk je iskopan na lokaciji Viminacijuma, antičkog vojnog logora i varoši u blizini današnjeg Kostolca, koja je izvesno vreme bila i glavni grad rimske provincije Gornje Mezije.

Pročitajte još na Gradnja.rs:

• Poštovanje tla: Nenametljiva arhitektura arheološkog parka Belo brdo u Vinči

Kvadratni temelji dali odgovor

Kako objašnjava rukovodilac projekta Viminacijum, arheolog Miomir Korać, ovo otkriće se desilo tokom radova na istraživanju urbanog gradskog jezgra.

„Ovo je prva takva trijumfalna kapija na ovom području. Može se reći da datira iz prve decenije trećeg veka nove ere“, rekao je Korać za CNN.

Koliko je poznato, Viminacijum je bio ogromna rimska varoš sa oko 45.000 stanovnika, gde su se nalazili i hipodrom, utvrđenja, forum, hramovi, amfiteatar, kupatila i radionice. Ovo naselje je „živelo“ u periodu od prvog do šestog veka.

„Kada smo pronašli kvadratne temelje napravljene od masivnih blokova krečnjaka, nije bilo sumnje u to da se radi o trijumfalnoj kapiji“, dodao je Korać, inače direktor Arheološkog instituta u Beogradu.

Veruje se da je Karakala proglasio sebe za imperatora baš u Viminacijumu.

Pronađeni fragment mermerne ploče sa vidljivih 8 slova „CAES/ANTO“ sugeriše na to da je luk bio posvećen caru Marku Aureliju Antoninu (lat. Imp. Caesar M. Aurelius Antoninius Augustus), poznatom kao Karakala, koji je vladao od 198. do 217. godine nove ere.

Veruje se da je Karakala, koji je ovo ime dobio po galskoj tunici koju je nosio i koju je uveo u modu, proglasio sebe za imperatora baš u Viminacijumu.

„Nadamo se da ćemo pronaći još delova… Pronašli smo jedan fini stub i grede, ali bismo voleli da pronađemo više delova sa natpisom sa kapije“, napomenuo je arheolog Mladen Jovičić, istraživač saradnik na ovom projektu.

Dimenzije trijumfalne kapije u Viminacijumu su u osnovi 10,40 x 6,25 m, što je izuzetno blisko dimenzijama Arco dei Gavi u Veroni.

Kako je za portal Sve o arheologiji objasnio dr Ilija Danković sa Arheološkog instituta, plan istraživanja podrazumevao je da prvi iskopi budu usmereni na glavnu ulicu – decumanus.

Ulica široka 10,40 m je locirana, a usledila su i iskopavanja složene kanalizacione mreže. Potvrđene su i kolonade stubova koje su postojale sa obe strane ulice, da bi se potom na jednoj deonici pojavili i temelji tetrapilona, građevine na četiri stuba sa prolazima na četiri strane.

„Dimenzije trijumfalne kapije u Viminacijumu u osnovi su 10,40 x 6,25 m, što je izuzetno blisko dimenzijama kapije Arco dei Gavi u Veroni. Visina potonjeg tetrapilona iznosi 12,70 m, i očuvan je u celosti“, rekao je Danković.

Dodao je da se o samom izgledu spomenika može spekulisati na osnovu poređenja sa sličnim objektima, kao i na osnovu arhitektonskih delova otkrivenih na samom lokalitetu.

Lokacija veća od Central Parka

Da podsetimo, iskopavanja u Viminacijumu traju još od 1882. godine, ali arheolozi procenjuju da su istražili samo oko 5% lokacije, koja se prema procenama prostire na ukupnoj površini od oko 450 hektara, što je, poređenja radi, veće od njujorškog Central parka, a posebno je zanimljivo to što lokalitet nije zakopan pod modernim gradom.

Do sada su na ovoj lokaciji otkrivena dva rimska broda, zlatne pločice, novčići, skulpture od žada, verski predmeti, mozaici, freske, oružje i ostaci tri mamuta.