X36: Porodična kuća u Puli podignuta iznad antičkog kamenoloma

Arhitekte Dean Skira i Leonid Zuban osmislili su kuću koja lebdi na V-stubovima, čuvajući rimski kamenolom i pretvarajući ga u deo svakodnevnog života.

Postoje projekti koji već na prvi pogled odaju da se pred nama nalazi nešto što prevazilazi uobičajene obrasce – Kuća X36 u Puli je upravo jedan od njih. Završen ove godine, ovaj impozantni projekat delo je koje zajednički potpisuju svetski poznati hrvatski dizajner svetla Dean Skira i arhitekta Leonid Zuban, jedan od osnivača pulskog arhitektonskog biroa MoloZero.

Zamišljen kao porodična kuća s jednom stambenom jedinicom, projekat je specifičan po tome što je već na samom početku gradnje morao da bude preoblikovan, budući da je na lokaciji otkriveno arheološko nalazište – koje je na kraju i sačuvano. Evo i kako!

Pročitajte još na Gradnja.rs:

• Kuća od 700 kvadrata koja izgleda kao malo selo na brdu u Istri

Antički kamenolom uklopljen u projekat

Još u fazi pripreme terena otkriven je skriveni rimski kamenolom. Ministarstvo kulture Hrvatske stavilo ga je pod zaštitu, a arhitekti su bili suočeni sa izazovom: kako sačuvati lokalitet, a istovremeno ostvariti funkcionalnu i savremenu arhitekturu. Umesto kompromisa, odlučeno je da arheološko nalazište postane integralni deo projekta.

Konstrukcija kuće osmišljena je tako da se što manje oslanja na tlo – korišćeni su V stubovi koji minimalizuju kontakt sa zaštićenim prostorom, a ujedno postaju i prepoznatljiv vizuelni identitet objekta. Time je kamenolom ne samo očuvan već i naglašen kao prostor koji ulazi u svakodnevno iskustvo stanovanja.

Umesto da sakriju arheološki sloj, arhitetke su odlučile da ga učine sastavnim delom arhitekture.

Arhitektonska struktura i pristup

Kući se pristupa sa gornje etaže, budući da teren denivelacijom nalaže ulazak s najviše tačke parcele. Potom se kroz unutrašnji prostor korisnici postepeno spuštaju do terasa i vrtova, da bi na kraju stigli do arheološkog jezgra – kamenoloma.

Ovaj putanju prati i arhitektonska logika objekta: kuća je struktuirana u više horizontalnih slojeva koji lebde jedan nad drugim, podsećajući na slojeve lokalne sedimentne stene.

V-stubovi nisu samo konstruktivno rešenje – oni postaju prepoznatljiv identitet kuće.

Materijalnost, svetlo i atmosfera

Veliku ulogu u identitetu kuće imaju materijali i svetlo. Fasada obložena panelima u kombinaciji sa drvenim površinama stvara tople refleksije u kontrastu sa kamenom.

Rasveta, koju potpisuje Dean Skira, dodatno naglašava arhitektonske geste i prirodni ambijent. Noću, objekat poprima gotovo skulpturalni karakter – lebdeći volumeni, istaknuti stubovi i arheološki sloj u prizemlju povezuju se u jedinstvenu prostornu kompoziciju.

Rasveta povezuje arhitekturu, pejzaž i arheološki lokalitet u jedinstvenu atmosferu.

Kuća između prošlosti i budućnosti

Kuća X36 zauzima bruto površinu od 895 m², ali njen značaj ne meri se kvadratima, već sposobnošću da uspostavi balans između savremenog načina života i nasleđa lokacije. Umetanjem arheološkog sloja u svakodnevno iskustvo, arhitekti su pokazali kako gradnja ne mora biti destruktivna, već može postati čin otkrivanja i čuvanja vrednosti prostora.

Kuća X36 je primer arhitekture koja prevazilazi estetsku dimenziju i postaje dijalog između prošlosti i sadašnjosti. Ovaj projekat pokazuje da savremena kuća može biti više od mesta za stanovanje – ona može postati platforma za razumevanje prostora, istorije i prirode u kojoj nastaje. Upravo u toj tački susreta nalazi se njena najveća vrednost.

Foto-galerija