Vinarija Tomac kraj Jastrebarskog u Hrvatskoj; Foto: Sandro Lendler
Regionalni projekti

Dva arhitekta za vinariju Tomac: Beton, drvo, opeka i šešir od slame

Ovaj spektakularan objekat u Jastrebarskom integrisan je u prirodni ambijent s namerom da postane sastavni deo eko-sistema koji ga okružuje.

Projekat Vinarije Tomac na pedesetak kilometara od Zagreba, autorski potpisuju arhitekte Tomislav Ćurković i Zoran Zidarić iz biroa Dva arhitekta, koji stoji i iza Vinarije Galić u Kutjevu i Zelene vinarije u Radovancima kraj Požege u Slavoniji.

Ono što je specifično za ovaj projekat jeste da su arhitekte svaki građevinski materijal koristile na način da ga prezentuju u njegovoj izvornoj prirodnosti i to tako da poštuju prirodno okruženje.

Evo kako su u tome uspeli!

Pročitajte još na Gradnja.rs:

Vinarija se nalazi u kontaktnoj zoni Plešivičkog vinogorja; Foto: Sandro Lendler

Stvaranje novog ansambla kuća

Kako su autori objasnili za Vizkulturu, Donja Reka je naselje u kontaktnoj zoni Plešivičkog vinogorja i grada Jastrebarskog s pretežno ruralnim obeležjima.

U takvom okruženju porodica Tomac je 70 godina formirala ansambl kuća koji objedinjuje različite funkcije.

Zbog povećanja kapaciteta vinograda, pojavila se potreba za proširivanjem vinskog dela u vidu dogradnje. Ona je interpolirana na način da se stvori novi ansambl koji će u samom središtu formirati zeleni pešački trg.

Situacija

Odležavanje i čuvanje vina u amfori, koja je zakopana u zemlju na mestu koje se zove marani, drevna je gruzijska metoda.

Porodica Tomac poznata je po penušavim vinima, a vinska karta bazirana je na maceriranim vinima koja odležavaju u velikim drvenim buradima i amforama.

Kraj je poznat po drvenim buradima, a odležavanje i čuvanje vina u amfori (quevri), koja je zakopana u zemlju na mestu koje se zove marani, drevna je gruzijska metoda.

„Oslanjanje na tradiciju, povratak vrednostima koje baštinimo od dedova, koristeći drevne, ali osavremenjene tehnologije i iskustva srodnih regija put je koji vodi prema prirodnim i nesputanim vinima“ – navode iz studija.

Vina odležavaju u velikim drvenim buradima i amforama; Foto: Sandro Lendler

Slanje poruke metodom sljubljivanja

Nova zgrada vinarije je okvir koji udomljava taj način razmišljanja, a zadatak arhitekata bio je da arhitektonskim jezikom i izražajnim sredstvima, koristeći metodu „sljubljivanja“, pošalju istu nedvosmislenu poruku kao vina koja će u njoj obitavati.

U blizini vinarije nalazi se poljoprivredno dvorište s drvenim štagljem i 100 godina starom štalom sa zidovima od opeke.

Okolina vinarije ima pretežno ruralna obeležja; Foto: Anna Maria Kušić

 Arhitekte su svaki građevinski materijal koristile na način da ga prezentuju u njegovoj izvornoj prirodnosti.

Saznanja prilikom te posete poslužila su arhitektama kao inspiracija i bila su ključna pri donošenju svih važnih odluka u procesu projektovanja po pitanju odnosa prema tipologiji i graditeljskim elementima oblikovanja, smeštaja kuće na parceli, odabiru i tretmanu materijala…

Kao što biodinamički vinar, da bi dobio vino bez intervencija, koristi grožđe u kvalitetu kakav mu je priroda dala, tako su arhitekte svaki građevinski materijal koristile na način da ga prezentuju u njegovoj izvornoj prirodnosti.

U blizini vinarije nalaze se potok, šuma i vinograd. Vinarija je, po svojoj koncepciji i odabiru materijala, integrisana u taj prirodni ambijent s namerom da postane sastavni deo eko-sistema koji je okružuje, u svrhu očuvanja biodiverziteta.

Spoljašnji natkriveni prostori neophodni su za funkcionisanje vinarije; Foto: Sandro Lendler

Armirani beton u podrumu

Kako dalje objašnjavaju autori, prostor vinarije je funkcionalno i oblikovno organizovan po vertikali.

Podrumska etaža sa osnovom u obliku slova L spaja stari i novi podrum, udomljuje koševe za odležavanje penušca u bocama i diskretno odvojenu prostoriju za arhivu kružne osnove.

Podrum je u celosti izveden u sirovom betonu.

Osnova podruma

Na kutiju prizemlja naslanja se drvena konstrukcija te je natkriva poput šešira.

U jednostavnom volumenu prizemlja pravougaone osnove (kutija) smeštena su velika drvena burad. Nosivi sistem čine armiranobetonski skelet s kasetiranim plafonima i zidovi ispune od opeke.

Armiranobetonski skelet vidljiv je tek u enterijeru jer je obučen u zidove od opeke sa spoljašnje strane, pa tako oni postaju važan element prizemlja.

Na kutiju prizemlja naslanja se drvena konstrukcija te je natkriva poput šešira.

„Na taj način u prizemlju dobijamo spoljašnje natkrivene prostore neophodne za funkcionisanje vinarije, posebno u vreme berbe“ – navode arhitekte.

Armirani beton vidljiv je tek u enterijeru; Foto: Sandro Lendler

Autentična ambijentalnost tradicije

Iznad kutije prizemlja drvena konstrukcija formira tavanski prostor koji je pre svega namenjen za sušenje poljoprivrednih kultura.

Elementi drvene lamelirane konstrukcije i ograde od drvenog masiva reminiscencija su na tradicionalni štagalj i njegovu autentičnu ambijentalnost.

Na vrhu vinarije nalazi se krovna bašta s gredicama za sadnju bilja koje se koristi za biodinamičke sastojke. Bašta s gredicama okružena je slamnatim krovom sa svih strana.

Nominacija za nagradu

Dva arhitekta su sa Vinarijom Tomac trenutno nominovani za nagradu “Viktor Kovačić” za najuspešnije ostvarenje u svim područjima arhitektonskog stvaralaštva za 2022, koju dodeljuje Udruženje hrvatskih arhitekata.

Grafički prilozi

Situacija
Situacija
Osnova podruma
Osnova podruma
Osnova prizemlja
Osnova prizemlja
Osnova tavana
Osnova tavana
Osnova krova
Osnova krova
Presek 1-1
Presek 1-1
Presek 2-2
Presek 2-2
Fasade istok i zapad
Fasade istok i zapad
Fasade sever i jug
Fasade sever i jug

Foto-galerija

Vinarija se nalazi u kontaktnoj zoni Plešivičkog vinogorja; Foto: Sandro Lendler
Vinarija se nalazi u kontaktnoj zoni Plešivičkog vinogorja; Foto: Sandro Lendler
Vinarija Tomac kraj Jastrebarskog u Hrvatskoj; Foto: Sandro Lendler
Vinarija Tomac kraj Jastrebarskog u Hrvatskoj; Foto: Sandro Lendler
Foto: Sandro Lendler
Foto: Sandro Lendler
Foto: Anna Maria Kušić
Foto: Anna Maria Kušić
Foto: Sandro Lendler
Foto: Sandro Lendler
Foto: Sandro Lendler
Foto: Sandro Lendler
Foto: Sandro Lendler
Foto: Sandro Lendler
Foto: Sandro Lendler
Foto: Sandro Lendler
Foto: Sandro Lendler
Foto: Sandro Lendler
Foto: Sandro Lendler
Foto: Sandro Lendler
Foto: Sandro Lendler
Foto: Sandro Lendler
Foto: Anna Maria Kušić
Foto: Anna Maria Kušić
Foto: Anna Maria Kušić
Foto: Anna Maria Kušić
Foto: Anna Maria Kušić
Foto: Anna Maria Kušić
Faktografija
naziv projekta:

Vinarija Tomac

lokacija:

Jastrebarsko, Donja Reka 5, Hrvatska

autori:

Tomislav Ćurković i Zoran Zidarić

biro:

Dva arhitekta

projektni tim:

Tomislav Ćurković, Marko Galić i Barbara Vuković

investitor:

porodica Tomac

izvođač:

Tehmont-Gradnja d.o.o.

fotografije:

Sandro Lendler i Anna-Maria Kušić

Izabrali smo za vas...

Postani deo Gradnja zajednice

Najnovije vesti s našeg portala svakog petka u vašem sandučetu.

Srodni tekstovi

Ostavite odgovor

Obavezna polja *