Arhitektura oblikovana crnotravskom perdaškom u fokusu izložbe u Beogradu
Izložba na Kalemegdanu biće otvorena do kraja aprila, a predstaviće najznačajnije graditeljske poduhvate u prestonici u čijoj izgradnji su učestvovali Crnotravci.
Nakon što je 2019. godine u Čuburskom parku otkriven spomenik „Crnotravcu neimaru“, glavni grad Srbije odužiće se svojim najpoznatijim graditeljima i izložbom koja nosi naziv „Crnotravci graditelji Beograda: Graditeljska delatnost pečalbara crnotravskog kraja u Beogradu u 19. i prvoj polovini 20. veka“.
Priređena u saradnji Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, Udruženja Crnotravaca Beograd i Građevinskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, izložba će biti otvorena u četvrtak 14. marta u 14 časova u sali Zavoda za zaštitu spomenika kulture na Kalemegdanu, Gornji grad br. 14.
Pročitajte još na Gradnja.rs:
Objekti oblikovani crnotravskom perdaškom
Izložba će biti otvorena do kraja aprila 2024. godine, a njeni autori su Tatjana Videnović, arhitekta, konzervator savetnik i Ognjen Tutić, master istoričar umetnosti.
Cilj izložbe je osvetljavanje fenomena crnotravske graditeljske delatnosti i pečalbarskog duha i bliže upoznavanje sa pojedincima i grupama, dunđerima, samoukim majstorima, neimarima, ali i afirmisanim graditeljima i inženjerima poreklom iz Crne Trave koji su odigrali značajnu ulogu u izgradnji vizuelnog identiteta Beograda u ključnim fazama njegovog urbanističkog i graditeljskog razvoja.
Izložba predstavlja najznačajnije graditeljske poduhvate u prestonici u čijoj izgradnji su učestvovali Crnotravci.
„Kroz prizmu najznačajnijih objekata ‘oblikovanih crnotravskom perdaškom’, utvrđenih za kulturna dobra ili prepoznatih i vrednovanih u okviru prostornih kulturno-istorijskih celina, izložba predstavlja najznačajnije graditeljske poduhvate u prestonici u čijoj izgradnji su učestvovali Crnotravci“ – navodi se u pozivu organizatora i dodaje:
„Na taj način, opšteprihvaćena teza o Crnotravcima kao dobrim majstorima i talentovanim graditeljima, biće prezentovana kroz najznačajnija graditeljska ostvarenja posebnih arhitektonsko-urbanističkih i kulturno-istorijskih vrednosti koja do danas identitetski određuju urbano jezgro Beograda“.
Koliko su samo bili vični svom zanatu svedoče nam svi veći gradovi u kojima živimo, a svaka značajnija zgrada u njima svojevrsni je spomenik njihovoj umešnosti.
Kao što je Gradnja već pisala, ceo južni kraj današnje Srbije, Severne Makedonije i zapadne Bugarske bio je još od polovine 19. veka poznat po neimarima ili dunđerima, a negde na tromeđi tog prostora našla se i Crna Trava, malena varoš, jedva veća od sela, smeštena uz korito reke Vlasine, podno planine Čemernik.
Budući da je ovaj kraj tada bio siromašan i ne tako gostoljubiv kao danas, čak i za lokalno stanovništvo, crnotravski dunđeri postali su pečalbari, odlazeći na neodređeno vreme izvan svog rodnog mesta da na jednu ili više sezona obavljaju građevinske poslove i na taj način prehranjuju svoju porodicu.
Koliko su Crnotravci samo bili vični svom zanatu svedoče nam svi veći gradovi u kojima živimo, a svaka značajnija zgrada u njima svojevrsni je spomenik njihovoj umešnosti. U međuratnom, a naročito posleratnom periodu, kada dolazi do većeg razvoja industrije, posebno su bili traženi i zbog zidanja fabričkih dimnjaka od opeke.
