Novosadska Katedrala: Najviši hram u Novom Sadu čije pravo ime mnogi ne znaju
Ona je arhitektonski simbol, mesto susreta građana i simbol zajedništva. Građevina izuzetne lepote bez koje se vizura grada ne bi mogla ni zamisliti.
Jedan od najprepoznatljivijih objekata u Novom Sadu koji posetioci gotovo nikada ne zaobilaze, često greškom nazivamo „Katedrala“. Međutim, pravi naziv hrama na Trgu slobode jeste Crkva imena Marijinog i ona deo je Subotičke biskupije, sa sedištem u katedrali Svete Terezije Avilske u Subotici.
Župa Imena Marijinog osnovana je 1702. godine, a današnja crkva je treća po redu sagrađena na tom mestu. Prva crkva podignuta je odmah nakon osnivanja župe kao skroman privremeni objekat, dok je druga sagrađena 1743. uništena tokom bombardovanja 12. aprila 1849. godine.
Iako je ubrzo usledila obnova, građani nisu bili zadovoljni novim izgledom hrama i katolička zajednica Novog Sada odlučila je da izgradi novi, reprezentativni, daleko bogatiji hram.
Srodne teme na portalu Gradnja:
View this post on Instagram
Crkva je građena po projektu arhitekte Đerđa Molnara u periodu između 1893. i 1895. godine.
Krajem 1891. godine stara crkva je porušena, a izgradnja nove započeta je 1893. prema projektu arhitekte Đerđa Molnara.
Zanimljiv je podatak da tada poznati arhitekta nije tražio nikakvu novčanu nadoknadu za svoj rad, već je njegov projekat bio poklon gradu.
On je tokom gradnje sarađivao sa brojnim majstorima iz Novog Sada, Subotice, Budimpešte i Tirola, a radovi su trajali sve do 1895. godine.
Podignuta u neogotskom stilu, ova trobrodna bazilika visine 73 metra je ujedno i najviši verski objekat u gradu.
Molnarov hram je trobrodna bazilika sa petostranom apsidom i prislonjenim zvonikom u kitnjastom neogotskom stilu. Bočni zidovi su poduprti kontraforama, dok je krov apside niži od krova naosa.
Dužina hrama je 52 metra, širina 25 metara, a sam oltar je visok 22 metra. Toranj sa pozlaćenim krstom izgrađen je 1894. i zahvaljujući njegovoj visini od 73 metra, Crkva imena Marijinog predstavlja najviši verski objekat u gradu.
Figure svetaca rezbarene u drvetu
Poseduje ukupno 4 oltara. Na glavnom oltaru je velika ikona Majke Božje kao i prikaz ugarskih svetitelja Lasla i Stefana. Levo od glavnog oltara, nalazi se oltar Uskrsnuća Isusova sa figurama Svetih Pavla i Petra rezbarenih u drvetu.
Treći oltar je posvećen zaštitniku vatrogasaca, svetom Florijanu i tu se nalaze figure svete Elizabete i svetog Emerika takođe rezbarene u drvetu. Četvrti oltar po redu posvećen je Hristovom grobu, poseduje figure četiri anđela i smešten je ispod hora. Sve skulpture na oltarima rađene su imitacijom kamena, takozvanom mramorijacijom.
Prikaz svetovne ličnosti kao izuzetak
Manje je poznato da je u plićoj niši ispod hora postavljena bista arhitekte Đerđa Molnara. Ova skulptura je nastala kao znak poštovanja prema njemu zbog ogromnih zasluga koje je imao. Postavljanje biste svetovne ličnosti u verskom objektu nije uobičajeno, što dodatno ističe njegov značaj i doprinos.
Prozori su ukrašeni vitražima rađenim u Pešti i na njima su prikazani grbovi i biblijske scene cenjenih novosadskih katoličkih porodica. Orgulje izuzetnog kvaliteta, montirao je Gerb Riger-Jagedorf iz Šlezije 1895. godine i nalaze se naspram glavnog oltara. One crkvi daju posebnu vrednost pre svega zbog starosti, kao i specifičnog zvuka koji proizvode.
Fasada je od žute klinker opeke, a u crkvu se ulazi kroz impozantan dvokrilni masivni portal. Iznad portala je postavljen grb izrađen u reljefu i na njemu je ispisano „Crux Amore“, što u prevodu znači Krst Ljubavi.
Zahvaljujući izuzetnoj akustici i kapacitetu od oko 400 posetilaca, „Katedrala“ je često domaćin koncerata Muzičke omladine Novog Sada.
Nakon požara iz 1904. hram je obnovljen, a poslednja velika rekonstrukcija podrazumevala je temeljno čišćenje i peskiranje fasadne opeke i postavljanje savremenog osvetljenja.
Danas čuvena novosadska „Katedrala“ nije samo verski centar već i mesto odvijanja različitih kulturnih događaja. Ovde se povremeno održavaju koncerti, neretko poznatih orguljaša. Zahvaljujući izuzetnoj akustici i kapacitetu od oko 400 posetilaca, često je domaćin koncerata Muzičke omladine Novog Sada.
Vidimo se kod katedrale!
Crkva imena Marijinog, za Novosađane zauvek „Katedrala“, jedno je od najlepših i najvažnijih kulturnih i verskih zdanja Novog Sada. Ona je arhitektonski simbol, mesto susreta građana i simbol zajedništva. Nezaobilazno mesto za fotografisanje velikog broja posetilaca. Građevina izuzetne lepote bez koje se vizura grada ne bi mogla ni zamisliti.
Koliko je ona važan orijentir i deo svakodnevnice građana svedoči, sada već čuvena rečenica: „Vidimo se kod Katedrale!“
